Inhoudsopgave

• Een patiënt die osteoporose overwon
• De standaard: medicatie & misleidende cijfers
• De kracht van leefstijl & suppletie
• Mannen, vrouwen & oestrogenen
• Waarom dit werkt (en de standaard soms faalt)
• Conclusie

Een patiënt die osteoporose overwon

Een paar jaar geleden kwam Anna (gefingeerde naam) bij me. Ze was 62, postmenopauzaal, en had na een DEXA-scan de diagnose osteoporose gekregen – een T-score van -2,7 bij de heup. Haar huisarts van destijds had bisfosfonaten voorgeschreven, maar Anna wilde geen medicatie. Ze had horrorverhalen gelezen over kaakbotnecrose en maagklachten, en ze vertrouwde op mijn aanpak: geen pillen tenzij het echt niet anders kan. We stelden een plan op: clean eating, aandacht voor haar microbioom, suppletie met vitamine D3, K2 en magnesium, veel beweging, krachttraining en zonlicht zonder zonnebrand.

Ik begon met haar vitamine D-spiegel te boosten: 100.000 IE D3 elke twee weken, vier keer, dus in zes weken was ze opgeladen. Geen toxiciteit, geen gedoe – dat is bangmakerij die je vaak hoort omdat D3 vetoplosbaar is, maar in de praktijk zie ik dat nooit. Daarnaast kreeg ze 200 µg vitamine K2 (MK-7) en 300 mg magnesium per dag. Na twee jaar – je raadt het al – was haar T-score gestegen naar -2,1. Geen osteoporose meer, zonder een pilletje te slikken. Ze voelde zich fitter, sterker, en haar botten waren het bewijs. Dit is waar ik het voor doe.

De standaard: medicatie & misleidende cijfers

De richtlijnen van het NHG en Zorginstituut Nederland pushen vaak medicatie zoals bisfosfonaten (alendronaat, zoledronaat) of denosumab bij osteoporose, vooral na een fractuur of bij een lage botdichtheid. Studies zoals die van Reginster et al. (2000) over risedronaat en Bone et al. (2017) over denosumab laten zien dat deze middelen fracturen kunnen verminderen, vooral wervelfracturen. Een netwerkmeta-analyse van Barrionuevo et al. (2019) bevestigt dit: een relatieve risicoreductie van 20-40%.

Maar hier komt de truc: relatief versus absoluut risico. Stel, je hebt een 2% kans op een heupfractuur over 10 jaar zonder medicatie. Met een bisfosfonaat daalt dat naar 1,5%. Dat is een relatieve daling van 25% – klinkt indrukwekkend, toch? Maar absoluut gezien is het maar 0,5% verschil. Artsen en patiënten worden vaak verblind door die grote relatieve cijfers, terwijl het echte voordeel klein is, zeker bij mensen met een lager risico. Bij primaire preventie (geen eerdere breuk) is het effect nog minder overtuigend, zoals Merlijn et al. (2020) laten zien.

En dan de bijwerkingen: bisfosfonaten kunnen maag-darmklachten, spierpijn, en in zeldzame gevallen kaakbotnecrose of atypische dijbeenfracturen veroorzaken (Van Staa et al., 2000). Denosumab? Stop je ermee, dan kan je botdichtheid keihard kelderen en je fractuurrisico juist stijgen (!) (Cummings et al., 2018). Het is een soort fuik: je komt er moeilijk uit. Geen wonder dat Anna daar niets van wilde weten.

De kracht van leefstijl & suppletie

Mijn aanpak draait om wat je zelf kunt doen. Clean eating – veel groenten, eiwitten (tot 2 gram per kg lichaamsgewicht per dag), gezonde vetten – levert calcium en micronutriënten zonder de ontstekingen van bewerkt voedsel. Veel mensen denken dat osteoporose komt door een tekort aan calcium, maar te veel calcium kan juist atherosclerose veroorzaken als je te weinig K2 hebt om het naar de botten te sturen (Zhang et al., 2020). Een gezond microbioom is ook key: een leaky gut kan botafbraak versnellen via laaggradige ontsteking (Lötters et al., 2016). Beweging, vooral krachttraining, stimuleert botopbouw en verlaagt valrisico (Huntjens et al., 2013). Zonlicht zonder zonnebrand geeft je gratis D3 – 15-30 minuten kan al 10.000 IU opleveren.

Dan de suppletie. Vitamine D3 is een hormoon, geen vitamine, en 800 IU zoals in de NHG-standaard (2024) is een lachertje als je een tekort hebt. Met 100.000 IE in bolussen laad ik patiënten op tot minstens 75-100 nmol/L, veilig en effectief (Oudshoorn et al., 2009). Vitamine K2 (MK-7) stuurt calcium naar de botten, en magnesium houdt alles in balans (Topf & Murray, 2003). Samen vormen ze een dreamteam dat de richtlijnen vaak negeren (zie mijn blog over dit power trio in het Engels hier).

Ik volgde onlangs weer een nascholing via FTO over osteoporose en fractuurpreventie, en wat me opviel: leefstijl werd summier benoemd, supplementen minimaal besproken, en het ging al snel over medicatie. Jammer, want er is zoveel meer mogelijk.

Mannen, vrouwen & oestrogenen

Even een zijsprong: waarom hebben vrouwen meer osteoporose? Oestrogeen remt botafbraak, en na de menopauze verliezen vrouwen die bescherming (Ott, 2018). Mannen maken oestrogeen uit testosteron en bouwen een hogere piekbotmassa op, wat hun een voorsprong geeft (Hernlund et al., 2013). Maar na 75 jaar vervaagt dat verschil (Center, 2017). Mijn aanpak werkt voor beiden, want het leunt op universele principes, niet op hormonen.

Waarom dit werkt (en de standaard soms faalt)

Anna’s verhaal is geen toeval. Het bewijs voor leefstijlinterventies groeit (Meekes et al., 2021), maar richtlijnen blijven hangen in conservatisme. Collega's die klakkeloos NHG-standaarden volgen, missen dit: ze schrijven 800 IU D3 voor en snappen niet waarom spiegels niet stijgen. Nadenken kost tijd, en tijd is schaars. Maar voor mij is dit geen werk, het is een missie. Patiënten zoals Anna, die zelf de regie nemen en resultaat zien, zijn waarom ik dit doe.

Conclusie

Osteoporose hoeft geen levenslange medicatie te betekenen. Met de juiste leefstijl en suppletie kun je je botten sterker maken dan ooit. De standaardaanpak misleidt met relatieve risico’s en negeert bijwerkingen, terwijl de echte kracht ligt in wat je zelf kunt doen. Anna bewees het: na twee jaar geen osteoporose meer. Wil jij dit ook? Vertrouw op je lijf, niet alleen op een pil.

Disclaimer: Dit is geen medisch advies. Raadpleeg altijd een arts.

Wil jij ook je botgezondheid aanpakken?

Ben je klaar om de regie te nemen over je gezondheid, net als Anna? Stuur me een berichtje hier en ontdek hoe we samen jouw botten sterk kunnen maken zonder onnodige medicatie.

Referenties

• Barrionuevo, P., et al. (2019). Efficacy of Pharmacological Therapies for the Prevention of Fractures in Postmenopausal Women: A Network Meta-Analysis. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. Link
• Bone, H.G., et al. (2017). 10 Years of Denosumab Treatment in Postmenopausal Women with Osteoporosis: Results from the Phase 3 Randomised FREEDOM Trial and Open-Label Extension. The Lancet Diabetes & Endocrinology. Link
• Center, J.R. (2017). Fracture Burden: What Two and a Half Decades of Dubbo Osteoporosis Epidemiology Study Data Reveal About Clinical Outcomes of Osteoporosis. Current Osteoporosis Reports. Link
• Cummings, S.R., et al. (2018). Vertebral Fractures After Discontinuation of Denosumab: A Post Hoc Analysis of the Randomized Placebo-Controlled FREEDOM Trial and Its Extension. Journal of Bone and Mineral Research. Link
• Hernlund, E., et al. (2013). Osteoporosis in the European Union: Medical Management, Epidemiology and Economic Burden. Archives of Osteoporosis. Link
• Huntjens, K.M., et al. (2013). The Role of the Combination of Bone and Fall Related Risk Factors on Short-Term Subsequent Fracture Risk and Mortality. BMC Musculoskeletal Disorders. Link
• Lötters, F.J., et al. (2016). Current and Future Incidence and Costs of Osteoporosis-Related Fractures in the Netherlands: Combining Claims Data with BMD Measurements. Calcified Tissue International. Link
• Meekes, W.M., et al. (2021). Falls Prevention at GP Practices: A Description of Daily Practice. BMC Family Practice. Link
• Merlijn, T., et al. (2020). Fracture Prevention by Screening for High Fracture Risk: A Systematic Review and Meta-Analysis. Osteoporosis International. Link
• NHG-Standaard Fractuurpreventie (2024). Nederlands Huisartsen Genootschap. Link
• Ott, S.M. (2018). Cortical or Trabecular Bone: What’s the Difference? American Journal of Nephrology. Link
• Oudshoorn, C., et al. (2009). Ageing and Vitamin D Deficiency: Effects on Calcium Homeostasis and Considerations for Vitamin D Supplementation. British Journal of Nutrition. Link
• Reginster, J.Y., et al. (2000). Randomized Trial of the Effects of Risedronate on Vertebral Fractures in Women with Established Postmenopausal Osteoporosis. Osteoporosis International. Link
• Topf, J.M., & Murray, P.T. (2003). Hypomagnesemia and Hypermagnesemia. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders. Link
• Van Staa, T.P., et al. (2000). Use of Oral Corticosteroids and Risk of Fractures. Journal of Bone and Mineral Research. Link
• Zhang, Y., et al. (2020). Effect of Low-Dose Vitamin K2 Supplementation on Bone Mineral Density in Middle-Aged and Elderly Chinese: A Randomized Controlled Study. Calcified Tissue International. Link